Hoe (h)erken je een burn-out bij jezelf?

Hieronder vind je het volledige artikel. Geen tijd of zin om te lezen? Luisterlijn psycholoog Diane geeft je de korte inhoud in deze video:

Lichamelijke klachten

Hoe langer je de symptomen blijft negeren, hoe groter de kans dat je ook lichamelijke uitputtingsklachten krijgt. Denk aan extreme hoofd- of nekpijn of opkomende en stekende rugpijnen. De variabelen van een burn-out zijn immens, maar ze ‘nestelen’ zich langzaam in jouw systeem. Vanuit je neuronenstelsel zal de stress zich langzaam opbouwen en vraagt je brein aan jouw zenuwstelsel een bepaald ‘goedje’ van moeder natuur, genaamd cortisol. 

Daar waar cortisol eigenlijk ‘gemaakt is’ om ons overlevingsmechanisme te ondersteunen, misbruiken wij in onze jachtige maatschappij dagelijks deze essentiële stof. Je kunt het vergelijken maar je smartphone die in het rood komt te staan omdat de batterij bijna leeg is, je weet bij dat signaal dat je jouw telefoon moet opladen.

Maar hoe zit het met jouw brein? Wanneer heb je door dat je hersenpan wat begint te gloeien? Je kan je hersenen niet even ‘opladen’, of wel?

Stel jezelf grenzen

Je kan jezelf aanleren om het volledige zenuwstelsel te ontspannen en dat is nodig omdat overmatige stress kan zorgen voor een enorme druk in je hoofd die zich dan langzaam laat indalen naar je fysieke gezondheid.

Het kan beginnen met een slap gevoel, alsof je een griepje voelt opkomen. Zware benen, veel heel veel vermoeidheid en een bepaalde druk in je hoofd. Alsof er met momenten ‘watten’ in je hoofd zitten. Je slaap gaat gestaag achteruit en je piekergedrag sterkt aan. Concentratie begint af te zwakken en bij bepaalde gesprekken kan je de draad even kwijt zijn. 

Het is dan belangrijk dat je grenzen gaat stellen om jezelf en jouw mentaal welzijn te beschermen. Dus daarin is een keer ‘nee’ zeggen heel belangrijk. En dat vinden wij zo ontzettend moeilijk! We willen vanuit onze kinderjaren vaak alles goed doen en dus ook graag ‘pleasen’.

De perfectionisten onder ons gaan dan ontzettend ‘aan’, want ze hebben het idee dat ze alles nog beter moeten doen en ook altijd klaar moeten staan voor iedereen. Dit noemen we ook wel eens het ‘nooit genoeg scenario’. 

Het is dus echt belangrijk om jezelf goed te kennen voordat je een burn-out kan herkennen. Geef jezelf de ruimte en de aandacht om dit te ontdekken. Wanneer je een van de onderstaande klachten meermaals voelt terugkomen, is het essentieel om naar je huisarts te gaan en de onderstaande tips ter harte te nemen.

Let wel, heb je enkele van deze klachten, dan kan het wel van voorbijgaande aard zijn en hoef je echt niet meteen naar je huisarts te rennen. Blijf wel werken met de tips om aan zelfzorg te doen, zodat je de verantwoordelijkheid voor jezelf en jouw gezondheid serieus neemt. Er is namelijk maar één ‘jou’ in deze hele wereld. Dus wees mild voor die ene ‘jou’. 

Herkenbare symptomen

• Terugkerende hoofdpijn
• Nekpijn
• Rugklachten
• Watten in je hoofd
• Piekergedrag
• Kort lontje en dus prikkelbaar
• Woede aanvallen
• Labiel gevoel van controle (zeker over emoties)
• Extreme vermoeidheid
• Minder gemotiveerd in je werk
• Geen zin hebben in sociale afspraken
• Wanneer je GSM gaat al geen zin hebben om te antwoorden
• Overmatig transpireren
• Hartkloppingen
• Slecht slapen

Enkele tips

• Geniet van het leven, ook tijdens het werken. Het hoeft niet altijd hard te gaan. Ook op je werk, of dit nu thuis, op kantoor, in een winkel of in het onderwijs is, mag je af en toe eens uitblazen. Maak bijvoorbeeld een wandeling wanneer het een zonnige dag is, ook al moet je die ene deadline halen.
• Wacht niet met je zorgen tot morgen. Als je voelt dat het je te veel wordt zijn er twee stappen die je moet ondernemen: 1. het toegeven aan jezelf , 2. erover praten met anderen voor het te laat is.
• We weten niet hoe vaak we het nog moeten zeggen maar BEWEEG. Sporten brengt endorfine in je lichaam vrij en deze stofjes zorgen ervoor dat je je gelukkig voelt. Trek dus je (loop)schoenen aan na die hele dag achter de computer en breng de stofjes aan het dansen! Forceer je niet om te sporten. Als je echt oververmoeid bent, dan is er een schitterende manier om nog meer goede stofjes vrij te maken zoals oxytocine, de bekende liefdesdrug en nog gezond ook. Lekker knuffelen dus!
• Het stressdagboek is eigenlijk een manier om uit te vinden wat jou stress geeft op de werkvloer. De bedoeling is eigenlijk dat je alle activiteiten van de dag opschrijft. Aan elke activiteit geef je een stressscore. Hoeveel stress heeft die activiteit me bezorgd? Je kiest zelf  hoe je het indeelt. Van 1 (lichte stress) tot 5 (hevige stress) of een andere manier. Elk kleinste detail schrijf je op: een tussenstop in het kleine kamertje tot een liedje waar je op hebt gedanst.
• Durf nee te zeggen. Ja zeggen op alles lijkt een leuke uitdaging, maar is gewoon onhaalbaar en niet nodig. Het is best oké een opdracht af te wijzen of aan een collega door te geven omdat je het zelf te druk hebt.
• Hou van jezelf. No matter what. Ook al laat je een steek vallen, heb je ruzie op het werk, klikt het niet met je baas, krijg je iets niet rond, lukt een bepaalde opdracht niet. Leer jezelf graag zien.
• Surf naar de www.pobos.be meetschaal, deze geeft een vertrouwelijke indicatie over je mentale veerkracht

Welke hulp kan je zoeken?

• Praat met je huisarts: die is er niet enkel voor je fysieke gezondheid maar ook als eerste vertrouwenspersoon. Je huisarts biedt een luisterend oor en helpt je.
• Surf naar spreekerover.be: daar vind je een geconventioneerde psycholoog. Of bekijk welke andere hulplijnen er bestaan.
• Ga naar lezingen over het topic en zoek gelijkgestemde zielen om in vertrouwen en veiligheid jouw verhaal te doen

Helan-voordeel

Voordeel psychotherapie

Gaat het eens wat minder? Laat je gerust ondersteunen door een psycholoog. Helan zorgt voor de terugbetaling van je sessies.