Zwanger en vaccins, wat zijn de gevaren?

Risico's afwegen

Het is aan te raden om al vóór je zwangerschap samen met de huisarts na te gaan welke kinderziekten je in het verleden reeds doormaakte. Ook kun je samen met de huisarts nagaan welke vaccinaties je in het verleden al gekregen hebt. Zo kunnen eventueel ontbrekende vaccins tijdig worden toegediend.

Indien er nog ontbrekende vaccins toegediend moeten worden aan zwangere vrouwen, moeten de volgende drie factoren steeds afgewogen worden:

• wat is de kans dat de onbeschermde zwangere vrouw in contact komt met de ziekte
• wat zijn de risico’s voor het kindje of de mama bij het oplopen van de ziekte
• wat zijn de risico’s voor het kindje of de mama verbonden aan het vaccin

Er zijn aangeraden en afgeraden vaccins voor zwangere vrouwen. We lijsten ze even op.

Afgeraden vaccinaties

• Mazelen
• Bof
• Rubella
• Gele koorts
• Buiktyfus
• Varicella

Het is aan te raden om een zwangerschap te vermijden gedurende één maand na de laatst toegediende dosis van een vaccin tegen één van bovenstaande aandoeningen. Een inenting tegen gele koorts kan enkel overwogen worden na de zesde maand zwangerschap, bij verre reizen.

Aangeraden vaccinaties

Kinkhoest  

Een vaccinatie tegen kinkhoest wordt aangeraden tussen week 24 en 32 van de zwangerschap. De inenting tegen kinkhoest is een combinatievaccin dat ook beschermt tegen difterie en tetanus. Na de inenting maak je extra antistoffen aan, die je via de navelstreng ook aan je baby doorgeeft. 

Indien de vaccinatie reeds toegediend werd vóór de zwangerschap, gaan er minder antistoffen naar je baby. Kinkhoestvaccinatie wordt daarom aangeraden tijdens de zwangerschap, ook als je als volwassene al eerder een kinkhoestvaccin kreeg. Ook alle gezinsleden en personen die voor de baby zorgen, dienen goed gevaccineerd te zijn.

De Vlaamse overheid stelt combinatievaccins tegen tetanus, difterie en kinkhoest gratis ter beschikking van de vaccinatoren in Vlaanderen om zwangere vrouwen te vaccineren en om een herhalingsinenting toe te dienen aan volwassenen. 

Griep 

Griep kan gevaarlijk zijn, zowel voor de zwangere vrouw als voor haar ongeboren kind. Als zwangere vrouw loop je meer risico dat je in het ziekenhuis moet worden opgenomen. Ook is er een toenemende kans op een laag geboortegewicht van de baby, vroeggeboorte of zelfs een miskraam. 

Als je zwanger bent tijdens het griepseizoen, kun je je het best laten vaccineren tegen de seizoensgriep. Dat kan vanaf het tweede trimester van de zwangerschap (14 weken). Griepvaccinatie tijdens de zwangerschap beschermt je baby ook tijdens de eerste maanden na de geboorte. 

Griepvaccins voor zwangere vrouwen zijn niet gratis, maar ze worden wel gedeeltelijk terugbetaald door het ziekenfonds. De arts vermeldt in dat geval ‘derdebetalingsregeling van toepassing’ op het voorschrift, waardoor je bij de apotheek minder moet betalen voor het griepvaccin.

Hepatitis B

Sommige mensen zijn besmet met hepatitis B zonder het te weten. Je laat dit best testen. Bij zwangere vrouwen die het hepatitis B virus in zich hebben, is het cruciaal om zo snel mogelijk maatregelen te nemen om de baby bij de geboorte te beschermen, waaronder een vaccinatie binnen de 12 uur na de geboorte. 

Opgelet!

Een zwangere vrouw die een verre reis plant tijdens haar zwangerschap, vraagt best aan haar arts of er voor het gebied waar ze naartoe gaat bepaalde reisvaccinaties nodig zijn.

Rodehond

Als je niet immuun bent voor rodehond, wordt dit vaccin sterk aanbevolen voor de zwangerschap.

Wat is het? Rodehond is een besmettelijke virale infectie, die gepaard gaat met huiduitslag en wordt verspreid door druppeltjes die via hoesten of niezen in de lucht terecht komen. Rodehond wordt over het algemeen als goedaardig beschouwd, behalve wanneer je deze ziekte oploopt tijdens de zwangerschap.

Waarom? Omdat rodehond ook via de placenta wordt overgedragen. Met andere woorden, als de moeder het heeft, kan de foetus het ook krijgen. Rodehond kan ernstige gevolgen hebben voor de baby (vb. misvormingen, doofheid, slecht zien, miskraam, enz.).

COVID-19

De ‘levende’ vaccins zijn meestal afgeraden voor zwangere vrouwen, maar de boodschapper RNA-vaccins tegen COVID-19 zijn geen levende vaccins. Volgens de Hoge Gezondheidsraad (HGR) kunnen boodschapper RNA-vaccins van Pfizer-BioNTec en Moderna in alle veiligheid toegediend worden. Verder zijn onderliggende aandoeningen zoals overgewicht vóór de zwangerschap (BMI hoger dan 30), hypertensie of diabetes bijkomende argumenten om de vaccinatie van de zwangere vrouw aan te bevelen.

Borstvoedende mama’s kunnen zich volgens de HGR eveneens laten vaccineren. 

Meer info?
www.info-coronavirus.be/nl/vaccinatie/
www.laatjevaccineren.be/coronavaccinatie-tijdens-zwangerschap 

Wat te doen?  

• Zodra je van plan bent zwanger te worden, raadpleeg dan je arts. Die zal samen met jou je situatie evalueren en zien welke maatregelen je moet nemen, inclusief vaccinaties. Als je niet immuun bent voor rodehond, zal je arts je het MBR-vaccin (mazelen, bof en rodehond) voorstellen. Het is belangrijk om te weten dat na deze vaccinatie doeltreffende anticonceptie is aanbevolen gedurende ten minste 4 weken.

• Je bent zwanger en denkt dat je niet gevaccineerd bent? Raadpleeg dan je arts. Hij of zij zal je uitleggen welke preventiemaatregelen je best neemt om niet besmet te raken. Het is aangeraden om je na je zwangerschap laten vaccineren.

Wat als ik op reis ga?

Ben je zwanger en wil je naar het buitenland reizen? Bespreek je reisplannen ruim van tevoren met je behandelende arts, een arts in een gespecialiseerde reiskliniek of je gynaecoloog. Afhankelijk van de bestemming en de omstandigheden van de reis zullen zij de nodige maatregelen en vaccinaties aanbevelen. 

Alles over je zwangerschap

Zwanger, of net bevallen? Schrijf je in voor de nieuwsbrieven van Helan: je ontdekt hoe je baby groeit, wat je moet regelen, en wat Helan voor jou doet.