Hoe sociaal is digitaal?

Fortnite, Facebook, Snapchat, TikTok, ... Soms lijkt het wel of jongeren in een virtuele wereld leven. Zeker met een pandemie erbij die onze activiteiten aan banden legde, werd digitaal meer dan ooit het nieuwe normaal. Maar welke impact heeft dat op onze kinderen? Matthias Dewilde, expert in digitale verslavingsproblematieken bij jongeren, werpt er zijn licht op.

Wat trekt jongeren zo aan in sociale media en games?

“Voor jongeren zijn vrienden ontzettend belangrijk. Via sociale media missen ze niets, en krijgen ze de kans om erbij te horen. Ook de waardering die ze krijgen, door het aantal ‘likes’ bijvoorbeeld, is een boost voor hun zelfvertrouwen. Gamende jongeren zijn bovendien vaak prestatiegericht. Uitblinken op het scorebord is dan de drijfveer. Maar ook daar is een sociaal aspect aan verbonden: winnen, aanvaard worden en vrienden maken.”

Wat zijn de valkuilen van al die online platformen?

“Apps als Facebook of Snapchat zijn zo ontwikkeld dat je als gebruiker constant geprikkeld wordt om de app te openen. Dit kan verslavend gedrag mee in de hand werken, waardoor op termijn het online leven boven het echte primeert. Voor gamers is het risico gelijkaardig. Zeker introverte jongeren die online veel vlotter durven communiceren, kunnen zich steeds dieper in die veilige cocon terugtrekken. Als dat gebeurt kunnen ze hun sociale vaardigheden in het echte leven niet meer ontwikkelen, of zelfs verliezen. Door voldoende schermvrije momenten in te lassen voor je kind kan je hen die valkuilen helpen vermijden.”

Wanneer moet je als ouder ingrijpen?

“Als je kind problemen krijgt door zijn of haar online gedrag, is het aan jou als ouder om te helpen. Een jongere die zich thuis isoleert en alleen online functioneert, bijvoorbeeld. Maar ook subtielere signalen, zoals slechte schoolresultaten, prikkelbaarheid of oververmoeidheid kunnen het gevolg zijn van een overdaad aan gamen of sociale media. Het begrenzen van de schermtijd is dan nodig om je kind te helpen.”

Wat doe ik als mijn kind hulp nodig heeft?

“Het online gedrag bekritiseren geeft je kind een schuldgevoel, met een vicieuze cirkel als resultaat. Uit schaamte kan je kind zich nog vaker – en bovendien ook stiekem – online terugtrekken. Als begripvolle ouder, kan je het gedrag efficiënter begrenzen. Je zal zien dat jullie afspraken over de schermtijden worden beter nageleefd als je kind zich begrepen voelt.”

Matthias Dewilde, mede-oprichter van GameChangers, raakte 20 jaar geleden verslaafd aan games. Sinds zijn 30ste is hij ervaringsdeskundige en helpt hij ouders van en jongeren met een online problematiek. In zijn boek “Game Over” licht hij de problematiek van gameverslavingen bij jongeren uitgebreid toe.