1 op de 5 Vlamingen met mentale problemen dacht ooit aan zelfdoding

Wie is een moeilijke periode doormaakt, kan het gevoel hebben in een tunnel te zitten waar geen einde aan komt. Nochtans is er wel vaak (professionele) hulp en houvast. Helan Onafhankelijk ziekenfonds lanceert een campagne om mentale pijn zichtbaar en bespreekbaar te maken. En om mensen aan te sporen om hulp te vragen of te bieden. Centraal in deze bewustmakingscampagne staat de getuigenis van Jelle (29) die zijn persoonlijke verhaal deelt in een beklijvende mini-documentaire.

Tijdens zijn puberjaren worstelde Jelle zwaar met zijn mentale gezondheid. Onder begeleiding van een psycholoog kreeg hij, via A.I., de unieke kans om een gesprek aan te gaan met zijn ‘echte’ vijftienjarige zelf. Want misschien heeft Jelle wel goede adviezen voor de jonge Jelle? En kan zijn verhaal hoop geven aan al wie vandaag nog worstelt?

Waarom deze campagne nu?

Volgens Lynn Pellens, expert Gezondheidspromotie bij Helan, tonen de cijfers een schrijnend beeld van de huidige situatie. “Jelle's verhaal is helaas geen uitzondering, maar we geloven dat het anders kan. Mensen realiseren zich vaak niet hoe diep hun mentale problemen gaan totdat het bijna te laat is,” zegt Pellens. “Ook al zijn mentale gezondheidsproblemen niet altijd zichtbaar, ze zijn écht. En ze verdienen net zoveel aandacht als fysieke aandoeningen. Bij Helan willen we wie mentaal lijdt- of iemand heeft die mentaal lijdt in zijn omgeving- wegwijs maken in de hulp en zorg. En al even belangrijk is dat we preventief werken en bewustzijn creëren, onder andere door dergelijke campagnes. Want voorkomen is beter dan genezen. Vier op de tien Vlamingen zoekt geen hulp bij mentale klachten, en dat is zorgwekkend. Vooral mannen zien vaak de ernst van hun problemen niet in, wat de drempel verhoogt om te praten over hun pijn of om hulp te vragen. Helan wil deze drempels verlagen door mensen de tools en informatie te geven om op verschillende manieren met hun mentale gezondheid om te gaan, van professionele begeleiding tot het vinden van steun in hun omgeving.”

Iedereen heeft recht op betaalbare psychologische hulp. De wettelijke ziekteverzekering voorziet o.a. een volledige of gedeeltelijke terugbetaling van eerstelijns psychologische zorg bij een geconventioneerd klinisch psycholoog of orthopedagoog, voor groeps- of individuele sessies. Als de wettelijke ziekteverzekering niet tussenkomt, zorgt Helan voor een tegemoetkoming van €10 per sessie voor maximum 12 sessies per jaar. Dit geldt voor kinderen, jongeren en volwassenen. Zodat psychologische hulp toegankelijker wordt. Gratis tools, informatie en webinars voor mensen die mentale pijn hebben of mensen die dicht bij zo iemand staan, vind je op www.helan.be/jelle

De opvallendste resultaten uit de bevraging bij Vlamingen die ooit worstelden met mentale problemen:

• 1 op 5 van de Vlamingen die ooit mentale problemen had of heeft, heeft wel eens aan zelfdoding gedacht.
• 44% van de Vlamingen maakte een zware periode mee waarin ze geen hoop meer hadden.
• 41% van de Vlamingen zocht geen hulp voor hun mentale problemen.


• De voornaamste redenen om geen hulp te zoeken?
  • Geen behoefte aan hulp voelen of de ernst van de problemen niet inzien (27%).
  • De kostprijs (22%).
  • Niet weten waar te beginnen (16%).
  • De angst wat men van hen zou denken (14%). Dit is nog prominenter bij mannen en jongeren. 


• Wat hielp Vlamingen om door moeilijke periodes te komen?
  • Tijd voor jezelf nemen en bewust rust inbouwen (18%).
  • Hobby’s of activiteiten waar je plezier uit haalt (13%).
  • Steun van vrienden en familie (10%), en meer prominent bij jongeren (14%)
  • Persoonlijke ontwikkeling of zelfreflectie (11%).
  • Therapie (individueel of in groep) (11%). 


• Wat was de voornaamste oorzaak van mentaal lijden?
  • Werkgerelateerde stress (42%)
  • Gezondheidsproblemen (27%)
  • Familiale problemen (25%)
  •  Chronische stress (25%)
  • Traumatische ervaring(en) uit het verleden (24%)
  • Financiële zorgen (24%)


• 79% van de Vlamingen veranderde na hun ervaring hun kijk op en aanpak van mentale gezondheid.

Bevraging in september 2024, bij n=1000 Vlamingen die worstelen of ooit geworsteld hebben met hun mentale gezondheid. Door iVox in opdracht van Helan Onafhankelijk ziekenfonds.