Elke is maatschappelijk werker: “Als maatschappelijk werker moet je jezelf even wegcijferen én de mensen ook toegang geven tot wie je bent"

“Ik noem mezelf liever sociaal assistent dan maatschappelijk werker”, zegt Elke meteen. “Maatschappelijk werk klinkt heel administratief. Sociaal assistent is een mooiere benaming, want dat is wat wij doen: wij leiden mensen die het nodig hebben doorheen het doolhof van de wetgeving naar de juiste rechten en premies. Dat is maatschappelijk werk met een hart en dus bij uitstek sociaal werk.”

Wegwijs

“Ons publiek is heel divers: mensen met een beperking, bejaarden, mensen met een grote zorgbehoefte, … Ik wil er zijn voor de cliënt, ongeacht wie die cliënt is. Dat is voor mij de kern van het maatschappelijk werk.

Een persoon van 85, een persoon met een beperking, een minderjarige … Dat maakt niet uit. Ik ben er zowel om te motiveren als te ondersteunen. Ik laat de mensen ook een stukje zelfzorg opnemen. Samen met hen zoek ik uit wat het beste bij hen past.

Ik verken hun rechten en mogelijkheden binnen de maatschappij omdat er enorm veel wetgeving is en er heel veel muren zijn waarop ze botsen. Mensen worden vaak van het kastje naar de muur gestuurd en eigenlijk is het mijn taak om mensen wegwijs te maken. We zijn eigenlijk vooral tussenpersoon tussen de mens en de maatschappij.”

“Wij zijn er ook voor de mantelzorgers. Want zij zijn de grootste steun in het dagelijks leven van de mensen bij wie we langsgaan. We luisteren naar hun ervaringen én naar hun verdriet.

Mensen met dementie zorgen bijvoorbeeld ook voor een verlieservaring bij de mantelzorger. In dat geval zijn de mantelzorgers vaak de kinderen. Voor hen is het heel moeilijk om daarmee om te gaan.

Als sociaal werker luister je dan en bekijk je de situatie: kunnen we advies geven of is een luisterend oor voldoende? Dat is wat aftasten. Ik kan in heel mooie, maar ook in heel triestige of armoedige thuissituaties terechtkomen.

Wij zijn de enige dienst die bij de mensen binnenkomt. We mogen letterlijk binnen in hun huis en tonen respect voor hun levenswijze. Toon je geen respect, dan zal je ook geen informatie krijgen.”

Kwetsbaar

“Ik ben zelf mama van twee kindjes. Als ik bij minderjarigen kom, dan heb ik het vooral heel moeilijk met de situatie waarin de ouders zich bevinden, op zoek naar de beste zorg voor hun kind. En dan moet ik mijn eigen mama-zijn even aan de kant zetten omdat het heel emotioneel kan zijn.

Maar aan de andere kant moet je de mensen ook toegang geven tot wie jij bent als persoon. Als ik daar heel stuurs zou zitten en zou zeggen dat ik er enkel ben voor de administratie, dan blokkeren de mensen daarop. Ik geef altijd iets van mezelf mee en stel mezelf heel kwetsbaar op omdat je daar het meeste van terugkrijgt. Dan zijn de mensen zelf ook heel open.

Je moet als sociaal werker een hart hebben voor mensen. Als je niet met mensen kan omgaan, moet je er zelfs niet aan beginnen. Omdat het soms heel zwaar is. Als ik bij iemand binnenkom, kijk ik altijd een keertje rond: welke foto’s staan hier, welke kunst zie ik? Of ik zie in de tuin dat er groentjes gekweekt worden. Dan vraag ik daar een beetje op door.

Ik kom veel in de Westhoek bij de boeren. Dan weet ik al wat het onderwerp zal zijn: groenten, zwijntjes, de boerenstiel … Als het mooi weer is, zeg ik dat we buiten even gaan wandelen en dat we een keer naar de lochting gaan kijken. En dan vraag ik even wat ze allemaal kweken en dan komen de mensen automatisch los.

Dan beginnen ze te vertellen over hun leven. Over alles wat ze meegemaakt hebben, waarbij ze vaak plots in een situatie beland zijn die alles veranderde. En je beseft dan: eigenlijk kan dat op een dag ook met mij gebeuren. En dat zit wel in mijn achterhoofd. Vaak hebben ze een gezin gehad en altijd hard gewerkt en daar kom ik dan binnen als maatschappelijk werkertje … Ik geef hen dan de ruimte om over hun leven te vertellen. Eigenlijk kan je dan pas tot de kern van de zaak komen en over je premies beginnen.”

Spotify

“Ik doe 3 tot 4 huisbezoeken per dag. Op het moment dat ik ergens buitenstap, moet ik het kwartiertje tussen het ene huisbezoek en het andere volledig benutten om los te laten, op te laden en met een leeg hoofd weer binnen te gaan bij andere mensen.

Ik zet dan mijn 90's Spotify list op. En dan zing ik uit volle borst tot mijn volgend huisbezoek. Dat is de enige manier voor mij om te verwerken wat ik gehoord heb. En als ik thuiskom, trek ik meestal mijn loopschoenen aan. Dat helpt. Iedereen zegt dat je je werk niet naar huis mag meenemen maar onbewust doe je dat wel.

Even telefoneren met een collega om te ventileren wat je meegemaakt hebt, doet ook veel deugd. Binnen ons team vangen we elkaar op bij moeilijke dossiers. Zonder die hulp zou je soms echt niet verder geraken.

Wij gaan voor heel praktische zaken bij de mensen langs maar wij gaan met veel meer bagage naar buiten dan eigenlijk de bedoeling was. Zo ontstaat altijd dat sociale moment waarin de mensen hun hart helemaal openzetten.

Het doet mij ook veel deugd dat ik niet enkel de premies moet onderzoeken. Voor mij is sociaal werk een luisterend oor zijn. Er gewoon zijn voor de mensen en hen ook laten weten dat wij er zijn. Dat is eigenlijk wat de deur opent naar nieuwe mogelijkheden of een doorverwijzing naar de juiste instanties. Droogweg langsgaan louter om een premie aan te vragen, dat ga ik nooit van mijn leven kunnen.”