Alles wat je moet weten over het vaccin tegen het HPV of het humaan papillomavirus

De meesten zullen een HPV-infectie spontaan uitschakelen en zullen geen complicaties ontwikkelen. Ongeveer 12 van de HPV-types worden beschouwd als HPV-types met een hoog risico. Ze kunnen letsels veroorzaken bij zowel mannen als vrouwen aan de geslachtsdelen, anus of keel. Deze letsels kunnen zich ontwikkelen tot kanker aan de baarmoederhals, vulva, vagina, penis, anus, mond en keel. 

Hoe wordt het doorgegeven? 

HPV wordt overgedragen tijdens seksuele betrekkingen of intieme strelingen. Het virus kan worden overgedragen via huid-op-huidcontact, voornamelijk in de schaamstreek maar ook via je handen. Daarom bieden condooms geen volledige bescherming tegen HPV-infecties.

De ziekte is niet altijd ernstig: de meeste HPV-infecties genezen spontaan, zonder gevolgen voor de gezondheid. Geïnfecteerde mensen hebben meestal geen symptomen en de meesten van hen weten niet dat ze besmet zijn. Ze zijn echter heel besmettelijk en kunnen de ziekte onbewust overdragen. 

Is er een behandeling tegen HPV-infecties? 

Er is geen specifieke behandeling. Alleen de gevolgen van deze infecties zoals precancereuze letsels, kankers en genitale wratten, kunnen worden behandeld. Dit is een van de redenen waarom vaccinatie wordt aanbevolen voor meisjes en jongens van 12 jaar (1ste middelbaar). De doeltreffendheid van het vaccin is hoger als het wordt toegediend vóór de eerste geslachtsgemeenschap, dat wil zeggen vóór een mogelijk contact met het virus. Inhaalvaccinatie wordt aanbevolen voor jonge vrouwen en mannen van 15 tot 26 jaar die de vaccinatie nog niet hebben gekregen. 
Het HPV-vaccin kan ook worden gegeven aan mensen wiens immuunsysteem is verzwakt, bijvoorbeeld omdat ze een transplantatie hebben ondergaan of met hiv/aids leven. 

Hoe wordt het vaccin toegediend? 

Het vaccin wordt toegediend in twee dosissen, met een interval van zes maanden. Deze twee dosissen zijn essentieel voor een ruime bescherming.  HPV-vaccins worden over het algemeen zeer goed verdragen. De meest voorkomende bijwerkingen zijn pijn op de plaats van de injectie of hoofdpijn  in de  15 dagen volgend op de vaccinatie. Vanaf de leeftijd van 15 jaar zijn  er 3 dosissen nodig.

Waar je laten vaccineren? 

De Vlaamse Gemeenschap biedt een gratis vaccinatieprogramma aan tegen HPV voor jongens en meisjes, binnen specifieke leeftijdscategorieën en onder bepaalde voorwaarden. Ook de wettelijke ziekteverzekering komt onder bepaalde voorwaarden gedeeltelijk tegemoet in de kosten van het vaccin.

Vaccinatie kan:

• Gratis op school, enkel als het opgestart wordt in het eerste middelbaar 
   
• Bij de arts, voor kinderen van het eerste jaar secundair onderwijs. Het vaccin is dan gratis, als je arts ze via Vaccinnet bestelt. Je betaalt dan enkel de raadpleging bij de arts die het vaccin toedient.
   
• Bij de arts, voor oudere kinderen tussen 12 en 19 jaar. Voor oudere kinderen kunnen de vaccins op voorschrift aangekocht worden in de apotheek. Je krijgt een terugbetaling via de wettelijke ziekteverzekering als je je op jongere leeftijd nog niet (volledig) liet vaccineren. Hierdoor betaal je het remgeld van de raadpleging bij de arts die het vaccin toedient en een remgeld van € 8 voor wie recht heeft op een verlaagd tarief en € 12,10 voor wie geen recht heeft op een verlaagd tarief voor het vaccin zelf. Vaccinatie wordt door de Hoge Gezondheidsraad ook aanbevolen voor niet-gevaccineerde personen tot en met de leeftijd van 26 jaar, maar dit wordt niet terugbetaald.

Opsporing van baarmoederhalskanker 

Aangezien vaccinatie geen bescherming biedt tegen alle soorten HPV, is het voor meisjes, in het kader van de preventie van baarmoederhalskanker, essentieel om regelmatig een uitstrijkje te laten doen: om de 3 jaar tussen 25 en 65 jaar.