Thee met honing of een dokterbezoek?

Medicalisering

Een thee met honing, een grog of een kippenbouillon… In grootmoeders kast zaten vroeger allerlei lapmiddelen. “En dat was nog zo slecht niet”, vindt Tilley.

“70 jaar geleden konden mensen goed inschatten wanneer ze het best naar de dokter gingen en welke kwaaltjes vanzelf overgingen. Maar de volkswijsheden van vroeger zijn verdwenen en in de plaats kwam een cultuur van medicalisering.” Dat wil zeggen dat we op vele normale lichamelijke evoluties een ziekteterm hebben geplakt en dat we met die ziekteterm dan ook verwachten dat die opgelost kan worden door de medische wereld.

Geen tijd om ziek te zijn

“Daarbij komt dat je nu ook een generatie hebt die elke dag 100 procent wil presteren, op alle vlakken”, vult Tilley aan. “We willen 100 procent presteren op het werk, we hebben onze gezinstaken, we hebben daarnaast ook nog een uitgebreid sociaal netwerk, én we mogen niet vergeten om twee keer per week te gaan sporten… Kortom, de agenda raakt vol en onze energiebalk raakt leeg.

Zich ziek voelen, past natuurlijk niet in zo'n drukke planning.” Net zoals een ziek kind niet in die planning past. “Vaak komen ouders naar de huisarts met de vraag om iets voor te schrijven om hun kind zo snel mogelijk weer op de been te hebben”, zegt dokter Tilley. “Maar het is normaal dat jonge kinderen vaak ziek zijn. Zo bouwen zij hun immuniteit op.”

Spanningsklachten negeren 

Stel, je staat op met hoofdpijn. Hoe reageer jij? “Sommige mensen kunnen goed luisteren naar hun lichaam en weten wanneer het te veel is”, verklaart Tilley. “Maar anderen zullen de signalen van hun lichaam negeren. Ze werken gewoon door, ondanks de symptomen die aantonen dat ze moeten rusten."

"Een plotse infectieziekte kan aangeven dat je weerstand minder is. Maar ook andere lichamelijke klachten zoals nek- of rugpijn kunnen signaleren dat de energievoorraad van je lichaam aan het slinken is. Dan moet je rust nemen. Beslis om even niet aan 100 km per uur door je dag te vliegen, maar kruip een dag in je bed en laat je lichaam even bekomen.”

Volgens Tilley ligt daar ook een belangrijke taak voor de huisartsen. “We moeten mensen coachen: duidelijk maken dat er geen pilletje nodig is, maar dat hun lichaam iets wil vertellen. Soms zijn er structurele veranderingen nodig. Door je goed te verzorgen, geneest een verkoudheid. Als je de juiste oefeningen doet, kan nek- en rugpijn verdwijnen. Maar zo’n dingen vragen een inspanning. Daar moeten huisartsen in de toekomst meer op inzetten.”

Thuis zonder doktersbriefje 

Maar enkele dagen uitzieken, betekent ook enkele dagen niet beschikbaar voor onze werkgever. In veel gevallen kunnen we niet anders dan naar onze huisarts stappen om een doktersbriefje te vragen. “Dat is inderdaad iets waar we in België aan moeten werken”, vindt Tilley. “In Nederland mogen mensen zelf inschatten of ze ziek thuis blijven. Ze hebben geen briefje van de dokter nodig. Heel veel kwalen gaan vanzelf over, het is jammer dat daar geen flexibiliteit voor bestaat op de werkvloer. Rusten als je je niet goed voelt zou sociaal veel meer aanvaard moeten worden. In België is het absenteïsme (mensen die afwezig zijn omdat ze ziek zijn) kleiner dan het presenteïsme (mensen die ziek komen werken). Dat bewijst dat werknemers echt geëngageerd zijn. 

Thuiswerkers uit balans 

Het valt ook op dat in dit coronajaar, waarin thuiswerk de norm werd, steeds meer mensen het moeilijk hebben om een gezonde balans te vinden, merkt dokter Tilley op: “Doordat mensen veel van thuis werken, hebben ze het nog moeilijker om toe te geven dat ze zich niet goed voelen en eigenlijk niet kunnen werken. Dat is jammer. We moeten ons als maatschappij de vraag durven stellen: is het echt nodig dat we elke dag 100 procent presteren? Met een zware verkoudheid kan je wel een paar mailtjes lezen, maar zal je niet op dezelfde manier functioneren als wanneer je helemaal fit bent.” 

Wanneer wel naar de dokter? 

“Een raadpleging bij de dokter moet er zijn als er twijfel is over de ernst van de aandoening, of als je merkt dat een kwaal steeds terugkeert, en je hindert in je dagelijks functioneren. Je levenskwaliteit lijdt er als het ware onder. In dat geval kan je samen met je arts op zoek gaan naar welke preventieve acties kunnen helpen om bijvoorbeeld minder vaak verkouden te zijn of om minder last te hebben van menstruatiepijn. Maar dat is een ander gesprek: niet reactief, maar preventief.” Tilley benadrukt dat mensen ook met psychische problemen bij hun huisarts terecht kunnen. “De afgelopen maanden zijn voor veel mensen mentaal zwaar geweest en velen hebben het moeilijk om een psychisch evenwicht te vinden. Veel mensen hebben last van neerslachtigheid, angsten of verergeringen van onderliggende psychische aandoeningen. Samen met hun huisarts kunnen ze zoeken naar oplossingen.” 

Covid-klachten? Wel naar de dokter!

De meeste mensen hebben niet veel last van het coronavirus en kunnen thuis uitzieken. Maar het virus is gevaarlijk voor een bepaalde groep mensen en erg besmettelijk. Daarom contacteer je wel je arts als je  coronasymptomen (waaronder een hoest, verkoudheid, hoofdpijn…) hebt. Een test is dan nodig om het coronavirus in te dijken en je omgeving te helpen beschermen.
Ook als je een chronische ziekte hebt, is het belangrijk om tijdig naar de dokter te gaan.