Alcohol: een onderschat risico, zelfs bij lage consumptie

Alcohol, een kwestie van volksgezondheid

In België maakt alcohol deel uit van het dagelijkse leven: meer dan 8 op de 10 Belgen drinken af en toe of regelmatig alcohol. Toch worden de effecten op de gezondheid vaak onderschat. Volgens een recente studie van Sciensano hielden meer dan 4.000 overlijdens in België in 2021 verband met alcoholgebruik, wat neerkomt op 3% van alle overlijdens in dat jaar. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, vormt zelfs een laag alcoholgebruik al risico’s voor de gezondheid.

Welke impact heeft dit op de gezondheid?

Alcoholgebruik, zelfs gematigd, verhoogt het risico op verschillende ziektes:

• Kankers: in het bijzonder dikkedarmkanker, borstkanker en leverkanker
• Hart- en vaatziekten: hoge bloeddruk, beroerte
• Leverziekten: cirrose, leverfalen
• Mentale problemen: depressie, angst, slaapstoornissen

In België is meer dan de helft van de overlijdens door levercirrose toe te schrijven aan alcohol. Lees onze blog om alles te weten te komen over de effecten van alcohol op je gezondheid.

Aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad

Naar aanleiding van deze vaststellingen heeft de Hoge Gezondheidsraad (HGR) onlangs nieuwe aanbevelingen geformuleerd om schade in verband met alcoholgebruik te verminderen:

• De minimumleeftijd voor het kopen van alcohol verhogen naar 18 jaar voor alle alcoholische dranken.
• Een minimumprijs voor alcohol vastleggen om de beschikbaarheid ervan te beperken.
• Gezondheidswaarschuwingen op de verpakkingen van alcoholische dranken zetten.
• Meer gratis water aanbieden in bars en restaurants.
• Marketing en reclame voor alcohol verbieden en, in afwachting daarvan, tijdelijke regels opleggen over de frequentie en plaats van toegelaten boodschappen.

→ Het doel? Het publiek sensibiliseren en een meer verantwoorde consumptie aanmoedigen.

Sommige mensen lopen meer risico

Sommige mensen zijn kwetsbaarder voor de negatieve effecten van alcohol en moeten extra waakzaam zijn wanneer ze alcohol gebruiken. Dat is met name het geval bij 55-plussers, jongvolwassenen (tussen 18 en 24 jaar), mensen die geneesmiddelen nemen en mensen met gezondheidsproblemen die erger kunnen worden door alcohol. Ook mensen met psychische stoornissen, een laag lichaamsgewicht of antecedenten van alcoholgerelateerde problemen in de familie lopen meer risico. Deze aanbevelingen blijven algemeen en houden geen rekening met individuele situaties. In geval van twijfel is het beter om een gezondheidsprofessional te raadplegen.

Hoe verminder je je alcoholgebruik?

Alcohol is een giftige, psychoactieve en verslavende stof. Als je geen risico wilt nemen, is het beter om gewoon geen alcohol te drinken. Hoe minder je drinkt, hoe lager het risico. Hier zijn een paar tips als je je gebruik wilt verminderen:

• Leg een realistische doelstelling vast: bijvoorbeeld, niet meer drinken dan de 10 standaardglazen per week (Wat is dat, een standaardglas?).
• Plan elke week minstens 2 dagen zonder alcohol om sneller te herstellen en te voorkomen dat drinken een dagelijkse gewoonte wordt.
• Vervang alcohol door alcoholvrije alternatieven (mocktails, alcoholvrij bier).
• Wissel af: drink na elk glas alcohol een glas niet-alcoholische drank.
• Omring je met mensen die je steunen in je aanpak.
• Aarzel bij moeilijkheden niet om hulp te vragen aan een gezondheidsprofessional.