Mentale gezondheid bij jongeren. Het verhaal van Sara

Sara ging voor het eerst op kot, in volle pandemie

Toen Sara vorig jaar haar studies Bedrijfsmanagement in Brussel begon, had ze zich die periode helemaal anders voorgesteld. In plaats van een gezellige tijd op kot in een nieuwe stad om te ontdekken, botste ze vooral op restricties en weinig mogelijkheden om zich te kunnen ontplooien in haar nieuwe omgeving. 
“In september 2020 begon ik mijn eerste jaar aan de Odisee in Brussel. Van mijn ouders mocht ik op kot, wat ik aanvankelijk heel spannend vond. Maar het kotleven in volle pandemie bleek anders dan ik verwacht had. Ik ben 19 en best wel sociaal, maar ook een tikkeltje introvert. Een leuke babbel doet me goed, maar zelf een gesprek aanknopen vind ik moeilijk. Mijn kotgenoten zetten zelf ook de eerste stap niet en spraken me weinig aan. Ik dacht dat ze me misschien helemaal niet leuk vonden, en zat vaak in mijn eentje lessen te herhalen op mijn kamer.”

Perfectionisme

“In het begin van het jaar kon ik nog uitkijken naar mijn afspraakjes met Daan, mijn lief sinds mijn zeventiende. Maar hij studeerde in Antwerpen en zag die afstand steeds minder zitten. Kort na mijn verjaardag in maart zette hij er finaal een punt achter, wat heel hard is binnengekomen. Niet alleen miste ik mijn relatie, ik was ook iets heel vertrouwds kwijt in een vreemde omgeving. Ik begon te twijfelen aan mijn keuzes en kreeg minder zelfvertrouwen, waarop ik dan maar extra hard ging werken. Het laatste wat ik wou, was dat ook mijn studies zouden mislopen. Maar het leek nooit goed genoeg. Voor een opdracht, of in de voorbereiding op een examen, ik zette alles op alles om de hoogst mogelijke cijfers te halen. Erdoor zijn was niet genoeg, ik wilde uitblinken en werd heel perfectionistisch.”

“Ik heb in dat eerste jaar weinig over mijn onzekerheden gesproken. Met mijn ouders deel ik die sowieso liever niet, en tegenover mijn beste vriendin kreeg ik mijn gevoelens moeilijk onder woorden. Misschien wel door de afstand ook, zij woonde nog in Aalst, vanwaar ik afkomstig ben. De vele avonden op mijn kamer alleen zorgden voor nog meer gepieker. De nacht voor mijn eerste mondelinge examen kreeg ik de eerste keer een paniekaanval. De stress van het examen en al die opgestapelde onzekerheden, werden me teveel. Nadien was ik zo bang voor een nieuwe paniekaanval, dat ik in een vicieuze cirkel terecht kwam en meer en meer angstaanvallen kreeg.”

De signalen herkennen

Sara omschreef het al. Een nieuwe omgeving met omstandigheden die de aanpassing moeilijk maken, het vraagt veel van een jongere. Komt er dan ook een onverwachte tegenslag op je pad, dan vergroot de kans dat je mentaal in een negatieve spiraal terechtkomt. Hoe zich dat vertaalt in gedrag, is voor iedereen anders. Sommigen zoeken een uitweg in vluchten, anderen gaan compenseren, net als Sara. Herken je de onderstaande signalen, bij jezelf of bij iemand in je omgeving. Dan kan het goed zijn om hulp te zoeken.

• Moeilijk inslapen en onrustig slapen
• Veel piekeren en sombere gedachten hebben
• Algemene somberheid en minder plezier beleven aan dingen die je voorheen leuk vond
• Sociale terugtrekking en veel tijd alleen doorbrengen
• Gewicht verliezen of aankomen in gewicht
• Moeite om te concentreren en geheugenproblemen
• Slechtere resultaten op school en weinig motivatie

Waarom is op tijd hulp vragen belangrijk?

Met de hulp van een arts of psycholoog kan je het probleem bij de wortel aanpakken en het tij keren. Ben je bijvoorbeeld angstig of onzeker, dan kan je ernstige depressieve symptomen vermijden door op tijd hulp te vragen. Zoals Sara al vertelde, begon het voor haar ook met minder sociale contacten en piekeren. Het is een stuk eenvoudiger om vanaf dan al bij te sturen. Een specialist kan je op weg helpen om:

• Beter voor jezelf te zorgen: naast werken ook ruimte plannen voor beweging en ontspanning.
• Sociale contacten aan te gaan: een hobby of contact zoeken met studenten voor activiteiten.
• Piekeren aan te pakken: minder piekeren door een piekermoment te plannen of leren om piekeren uit te stellen.
• Lichamelijke reacties te trainen: een paniekaanval is een ‘vecht- of vluchtreactie’ veroorzaakt door stress. Je kan jezelf leren om deze reactie op tijd te herkennen en te controleren.

Wie kan je helpen?

Zoek je hulp, dan zijn er heel wat mogelijkheden, Lees waar je terecht kan voor psychologische hulp.

Bel de Luisterlijn

Als klant van Helan heb je recht op 5 gratis telefonische gesprekken met een psycholoog via de Luisterlijn.