Een kritische blik op kritiek

Kritiek doet pijn als we gelóven dat wat de ander zegt waar is

Gudrun Hespel: “Hoe minder zelfvertrouwen je hebt, hoe makkelijker je de commentaar van anderen aanneemt. Terwijl die ander best ongelijk kan hebben.

De vraag die je je moet stellen is: kan je bewijzen dat wat die persoon zegt correct is? Een voorbeeld: iemand zei me ooit dat ik té enthousiast doe in mijn work-outvideo's. Ik nam me voor om die opmerking naast me neer te leggen want datzelfde enthousiasme vinden anderen net tof. Ik blijf dus mijn enthousiaste zelf zonder ervan wakker te liggen of ik misschien bij sommigen té enthousiast overkom.”

Kritiek krijgen op iets wat je dóet, is niet gelijk aan kritiek op wie je bént

Gudrun Hespel: “Het is belangrijk dat je van kritiek geen persoonlijkheidslabel maakt. Stel: je hebt iets doms gedaan. Je las bijvoorbeeld nog snel dat berichtje op je smartphone terwijl je achteruit je parkeerplaats uitreed, en toen botste je tegen een bloembak die je niet gezien had.

Het resultaat? Carrosseriekosten én bakken kritiek van je omgeving. Zie die kritiek dan ook effectief als commentaar op je daad en niet op jou als persoon. Jíj bent niet dom. Je gedrag was dat wel.”

Iemand kan je perfect graag zien en je tóch kritiek geven

Gudrun Hespel: “Kritiek is geen afwijzing. Maar kritiek van mensen die we graag zien zoals onze ouders, partner, kinderen of goede vrienden komt hard(er) aan.

Als je partner op een mindere dag zegt dat je 'een zaag' bent, moet je dat echt niet zien als een afwijzing van jou als persoon of als partner.”

Kritiek is gekleurd door iemands wereldbeeld en opvoeding

Gudrun Hespel: “We zijn allemaal anders opgevoed. Daarom ervaren we bepaalde dingen totaal anders. Als een kennis reageert op jouw nieuwe tatoeage met: "Oei, is dat niet wat marginaal?" dan is dat een (valse) overtuiging in de leefwereld van die persoon.

Maar wil dat zeggen dat die stelling klopt? Totaal niet. Kritiek vertrekt altijd vanuit de beleving van de ander. En stemt die niet overeen met jouw waarden of beleving? Dan is dat oké!”

Achter kritiek zit bijna altijd een behoefte of een gevoel

Gudrun Hespel: “Maakt je moeder wéér een opmerking over je gewicht? Vraag
je dan oprecht af wat erachter zit. De kans is groot dat ze dit uit bezorgdheid doet: ze wil dat haar kind gelukkig én gezond is.

In plaats van meteen in de tegenaanval te gaan, is het zinvol haar te vertellen welk gevoel haar kritiek jou geeft, en waar jij behoefte aan hebt. Bijvoorbeeld: Opmerkingen over mijn gewicht zorgen ervoor dat ik mezelf minder graag zie, waardoor ik nog minder zin heb om voor mezelf te zorgen. Het zou me meer helpen als je me zou waarderen om wie ik ben in plaats van te focussen op mijn gewicht.”

Bodyshaming is óók een soort van kritiek

Gudrun Hespel: “Een aparte categorie van kritiek geven, is bodyshaming: negatieve haat- of spotopmerkingen maken over iemands uiterlijk met het doel te kwetsen.

Zeker online gebeurt dit veel te vaak: vanachter een schermpje waant de pester zich bijna immuun tegen de gevolgen van dit onaanvaardbaar gedrag.

Als je slachtoffer bent van bodyshaming voelt dat heel akelig. Het beste wat je kan doen, behalve praktische stappen ondernemen om de dader(s) te vatten, is je zoveel mogelijk omringen met mensen die wel lief voor je zijn.

En onthoud deze 3 dingen:

1. Bodyshamers voelen zichzelf beter door anderen neer te halen.
2. Bodyshamers zeggen álles om je een rotgevoel te geven, ook al is daar niks van waar.
3. Bodyshamers slagen alleen in hun opzet wanneer jij hun haat voor waarheid aanneemt.