Puberende kinderen? Zo zorg je voor een vertrouwensband

Annemie Uyttersprot is psycholoog bij de Luisterlijn. Als Helan-lid kunnen studenten en volwassenen er terecht voor een gesprek met een psycholoog.

“Niets is zo sterk als een kind en een ouder die samen door een moeilijke periode geraken. Als een kind voelt dat met de kracht van de ouder problemen opgelost kunnen worden heeft dat een sterke verbindende kracht. Ik geloof echt in de helende kracht van het gezin.”

Het is voor veel ouders schrikken wanneer hun kind in de pubertijd terechtkomt. Hoe ga je daar best mee om?

“Je mag als ouder niet vergeten in welke ontwikkelingsfase je kind zich bevindt. Op de leeftijd van twaalf jaar is het heel typisch dat er steeds meer belang wordt gehecht aan vaste vriendschappen, aan verliefdheid, er bij horen en beginnen experimenteren met 'wie ben ik' en 'wat hoort er bij mij'. Een ontwikkeling waarbij kinderen jongeren worden en de nabijheid van ouders kunnen wegduwen. Dat is voor veel ouders even wennen. Het is heel belangrijk om te beseffen dat dat erbij hoort. Tegelijkertijd verandert ook jouw reactie op een veranderd gedragspatroon van je kind.”

Wat als je je zorgen maakt om het welzijn van jouw kind, maar er niet in slaagt om hierover een gesprek aan te gaan?

“Daarin is het heel belangrijk te weten wat je kind gewoon is van jou. Toon je vaak interesse en wil je weten waar hij of zij mee bezig is? Dan vindt je puber het logisch dat je ook nu vragen stelt. Als je kind die communicatie niet van jou gewoon is, zal hij hier aan moeten wennen en zul je soms drie keer dezelfde vraag moeten stellen en ‘druppelsgewijs’ toenadering zoeken. 
Jongeren hebben vaak nog niet de vaardigheden om te benoemen waar ze juist mee zitten. Het kan geen kwaad om als ouder bepaalde gevoelens te suggereren. Laat maar horen wat je gedachten zijn. Het is niet omdat je kind daar niet onmiddellijk een antwoord op geeft, dat het jou niet gehoord heeft.”

Is communicatie de sleutel?

“Het is altijd het beste dat een kind opgroeit in een context waarin het voelt dat praten helpt om problemen op te lossen. Dat doe je door het goede voorbeeld te geven en als ouders onderling met elkaar te praten. Door een stijl in je praten aan te nemen waarin je actief luistert, betrokkenheid toont en grenzen respecteert. Kinderen pikken die vorm van interactie op.”

Hoe kun je nee zeggen tegen een puber zonder conflict?

“Het gaat hier over grenzen. Dat geldt zowel voor kleine kinderen als voor pubers. Als je een grens hebt, moet je weten waarom die er is, alleen zo kan je die ook geloofwaardig overbrengen. Blijf het gesprek hierover aangaan, maar maak ook duidelijk dat je als ouder hier je grens stelt om die bepaalde reden. Omgaan met limieten is een even belangrijke ontwikkelingstaak als omgaan met lastige gevoelens en conflicten.” 

Vanaf wanneer is het belangrijk om professionele hulp te zoeken of tot hoe ver kun je zelf je kind helpen?

“Tot hoe ver je zelf voelt dat het gaat. Als je merkt dat de ontwikkeling vastloopt, kun je hulp zoeken. De manier waarop je hierover spreekt met je kind is heel belangrijk. Zoek samen hulp. Zo kan je kind zien hoe jij als ouder in gesprek gaat met een hulpverlener. 
Maar je mag niet vergeten dat de natuur maakt dat wij allemaal potentieel goede ouders kunnen zijn. Een kind gaat op ontdekking en raakt uit balans. Als ouder biedt je daarop hulp en zorg zodat je kind zich weer goed voelt. Hoe meer dit patroon zich herhaalt, hoe sterker je kind weet en voelt dat er iemand is die om hen geeft. Zo ontwikkelt een kind basisvertrouwen, vertrouwen in zichzelf en zijn omgeving.”

Bel gratis met een psycholoog van de Luisterlijn

Maak je je zorgen om je puber? Bij de Luisterlijn van Helan kun je terecht voor een gesprek met een psycholoog. Ook studenten kunnen terecht bij de Luisterlijn.