Tips om te vermijden dat je kind gebukt gaat onder een (te) hoge prestatiedruk

Kinderen die zich goed in hun vel voelen, zijn doorgaans energiek, creatief en nieuwsgierig. En gelukkig maar! Want kinderen zijn volop in ontwikkeling. Door middel van spel, activiteit en beweging ontwikkelen ze allerlei vaardigheden. Daarnaast bouwen kinderen ook sociale relaties op, waardoor ze een grotere kans hebben op de ontwikkeling van veerkracht en een positief zelfbeeld. 

“Maar te veel is nooit goed”, zegt Annemie Uyttersprot, gezinstherapeute bij Helan Luisterlijn. “Net zoals volwassenen kunnen kinderen ook last krijgen van te veel prikkels, zeker als die prikkels gepaard gaan met de verwachting dat er gepresteerd moet worden.” 

Scholen stellen hoge eisen, geven al op vroege leeftijd huiswerk mee en evalueren kinderen op hun prestaties. Na de schoolbel is er dan ook nog drumles, ballet, voetbaltraining, atletiek, tekenacademie enzovoort … Ook in de hobby’s ligt de klemtoon, naast de pret, vaak op de prestaties. Op sociale media en op tv worden kinderen bovendien geconfronteerd met wat er allemaal nog meer en beter moet en kan. 

Kortom, het leven is snel, intensief en kent weinig rustpauzes. Ook voor onze kinderen. Dat kan voor moeilijkheden zorgen, zeker als je kind ziet dat ook de ouders moeilijk ‘nee’ kunnen zeggen omdat ze zich elke keer opnieuw verplicht voelen. 

Kinderen en burn-outs 

Het is vreemd om deze begrippen in elkaars buurt te zien opduiken, maar ook kinderen kunnen een burn-out krijgen. Burn-outs associëren we doorgaans met volwassenen: ze zijn hoofdzakelijk een gevolg van langdurige stress en spanningen, vaak in een beroepscontext. Toch kunnen ook kinderen last krijgen van een burn-out, met gelijkaardige symptomen: stemmingsstoornissen en futloosheid. Volgens het Nederlands Jeugdinstituut heeft 4 tot 8% van de kinderen tussen de 0 en 12 jaar angst- en stemmingsstoornissen. Daarnaast zou 10% van de jongeren van 13 jaar en ouder last hebben van een angststoornis.  

“Wanneer een angststoornis haar oorsprong lijkt te vinden in een teveel aan prikkels en prestatiedruk, durven we te spreken van een burn-out”, aldus Uyttersprot. “Vooral kinderen die gevoeliger zijn voor veel prikkels, faalangst of perfectionisme, lijken op dit vlak extra risico’s te lopen.” 

Hoe herken je een burn-out bij je kind? 

Kinderen en jongeren krijgen eigenlijk met dezelfde problemen te maken als volwassenen die opgebrand raken: compleet futloos zijn, nergens interesse in hebben, slecht presteren. De Helan Luisterlijn zet de signalen op een rijtje waar je op kan letten: 

• Moeite met opstaan 
• Geen zin om naar school te gaan 
• Slechtere schoolprestaties 
• Geen zin in hobby’s, school en spelen 
• Slaapproblemen 
• Hoofdpijn en spierpijn 
• Buikpijn en spijsverteringsproblemen 
• Geen trek in eten 
• Piekeren 
• Concentratieproblemen 
• Slecht zelfbeeld 
• Snel prikkelbaar en agressief 

Tips om het ‘moeten’ bij kinderen on hold te zetten 

• Voldoende slapen en bewegen 
• Buitenactiviteiten 
• Ruimte voor ontspanning en liefst ook een beetje verveling 

Wat kan je als ouder doen? 

• Houd de agenda van je kind in de gaten, zoek zelf een evenwicht tussen rust en stimulansen en grijp in als de balans overslaat. 
• Praat met je kind over balansen en grenzen. 
• Geniet samen met je kind van vrije tijd en af en toe niets doen. 
• Leer je kind assertief te zijn en ook nee te durven zeggen. 
• Geef zelf het goede voorbeeld. 
• Houd je kind in de gaten en toon dat niet alles perfect moet zijn. 
• Sta er even bij stil of je je kind niet al te vaak tot ‘moeten’ dwingt. 

Bel gratis met een psycholoog van de Luisterlijn 

Maak je je zorgen om het mentale welzijn van je kind? Doe dan een beroep op de Helan Luisterlijn, waar je terecht kan voor een gesprek met een psycholoog. Per jaar zijn er vijf gratis consultaties mogelijk.